Viêm tụy cấp: Nguyên nhân và triệu chứng bệnh

1. Viêm tụy cấp là bệnh gì?

Viêm tụy cấp là tình trạng viêm (sưng) đột ngột của tuyến tụy trong thời gian ngắn. Đây là một trong những bệnh lý đường tiêu hóa phổ biến, gây nhập viện nhiều trên toàn thế giới. Bệnh có thể khởi phát từ nhẹ đến nặng, trong đó trường hợp nặng có tỷ lệ tử vong từ 5 – 15%, thậm chí cao hơn nếu có các yếu tố bệnh lý kèm theo như sỏi mật, đái tháo đường, hoặc rối loạn mỡ máu. Viêm tụy cấp nếu được phát hiện sớm có thể điều trị khỏi hoàn toàn, nhưng cũng có nhiều trường hợp tiến triển thành viêm tụy mãn tính hoặc dẫn đến tử vong do biến chứng nặng nề.

Viêm tụy cấp là tình trạng viêm (sưng) đột ngột của tuyến tụy trong thời gian ngắn.

2. Nguyên nhân gây bệnh viêm tụy cấp

Nguyên nhân chính gây viêm tụy cấp bao gồm:

• Sỏi mật: Đây là nguyên nhân hàng đầu, khi sỏi mật chặn đường dẫn dịch mật và enzym tiêu hóa, gây viêm tuyến tụy.

• Rượu: Lạm dụng rượu bia lâu ngày gây tổn thương tuyến tụy, dẫn đến viêm tụy cấp.

• Tăng triglyceride máu và tăng canxi huyết: Khi nồng độ chất béo hoặc canxi trong máu tăng cao, chúng có thể kích hoạt enzym tiêu hóa trong tụy, gây viêm tụy.

• Thuốc: Một số loại thuốc cũng có thể là nguyên nhân gây viêm tụy cấp.

Các yếu tố nguy cơ khác: Bao gồm các bệnh lý về tụy như ung thư tụy, viêm tụy di truyền, các tổn thương vùng bụng, phẫu thuật bụng, nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP), nhiễm virus hoặc vi khuẩn gây viêm tụy.

3. Triệu chứng của viêm tụy cấp

Các triệu chứng phổ biến của viêm tụy cấp bao gồm:

• Đau bụng trên: Đây là triệu chứng thường gặp nhất, đau có thể lan ra sau lưng.

• Sốt và mạch nhanh: Các dấu hiệu của phản ứng viêm trong cơ thể.

• Buồn nôn và nôn mửa: Kèm theo triệu chứng chướng bụng, khó tiêu.

• Ăn uống kém: Tình trạng viêm tụy ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa, dẫn đến chán ăn.

Tùy vào nguyên nhân và mức độ bệnh, triệu chứng có thể khác nhau. Người bệnh có thể có thêm các biểu hiện như khó thở, sốt cao hoặc trụy mạch nếu viêm tụy tiến triển nặng.

4. Bệnh viêm tụy cấp có nguy hiểm không?

Viêm tụy cấp là bệnh lý nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt khi có các yếu tố nguy cơ như sỏi mật, béo phì, đái tháo đường. Nguy hiểm nhất là tình trạng viêm tụy hoại tử nhiễm trùng, dẫn đến suy đa cơ quan, sốc nhiễm trùng và tử vong. Bên cạnh đó, bệnh còn có thể gây suy dinh dưỡng, rối loạn tiêu hóa lâu dài và tăng nguy cơ viêm tụy mãn tính. Khi viêm tụy cấp tái phát nhiều lần, người bệnh cũng có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường hoặc ung thư tụy cao hơn.

Viêm tụy cấp là bệnh lý nghiêm trọng với tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt khi có các yếu tố nguy cơ như sỏi mật, béo phì, đái tháo đường.

5. Điều trị và phòng ngừa viêm tụy cấp

>> Biện pháp điều trị viêm tụy cấp có thể kể đến như sau: 

• Giảm đau và bù dịch: Truyền dịch và giảm đau bằng các loại thuốc giảm đau như paracetamol, NSAIDs, hoặc opioids.

• Cho ăn sớm: Người bệnh cần nhịn ăn trong thời gian đầu, sau đó có thể cho ăn qua đường miệng hoặc ống thông nếu tình trạng ổn định.

• Điều trị bằng kháng sinh: Áp dụng trong trường hợp viêm tụy có dấu hiệu nhiễm trùng.

• Xử trí căn nguyên: Ví dụ, với viêm tụy do sỏi mật, cần tiến hành cắt túi mật để ngăn tái phát; còn với viêm tụy do tăng triglyceride, cần điều chỉnh nồng độ triglyceride trong máu.

Việc điều trị viêm tụy cấp cần được thực hiện sớm để mang lại kết quả cải thiện rõ rệt.

>> Phòng ngừa viêm tụy cấp cần lưu ý những điều sau:

• Hạn chế rượu bia, thuốc lá: Giúp giảm nguy cơ viêm tụy do tổn thương tụy từ các chất kích thích.

• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống điều độ, hạn chế chất béo xấu, quản lý tốt bệnh nền như đái tháo đường, mỡ máu, và thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ gây bệnh.

Viêm tụy cấp dù được coi là bệnh lý nguy hiểm và phức tạp, nhưng bạn có thể sớm kiểm soát và phòng ngừa bằng những thông tin mà chúng tôi đã cung cấp như trên. Khi có các triệu chứng nghi ngờ viêm tụy, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.